چکیده
عکسها و آلبومهای خانوادگی به عنوان بایگانی های خاطرات و محرکهایی برای یادآوری مکانها، آدمها و رویدادها عمل میکنند. کمک به حفظ و نگهداری خاطرات و تصدیق هویت اجتماعی خانواده، از مهمترین کارکردهای شخصی عکاسی خانوادگی میباشد.
عکسهای خانوادگی یک خانواده، براساس الگوهای رفتاری و هنجارهای اجتماعی گروه بزرگتری که خانواده در آن جای گرفته است، خلق میشوند.
گرایشهای اجتماعی نیز بر عکسهای خانوادگی تاثیر میگذارند . ایدئولوژی خانواده و دیدگاه او به عنوان واحد کوچکی از یک نهاد اجتماعی بزرگتر در عکسها بازتاب مییابد.
از اینرو این عکسها ، دارای معانی فرهنگی و اجتماعی نیز میباشند که در حوزه های گسترده تری کاربرد یابند.
عکسها و خاطرات شخصی مردمانی که در برههی زمانی مشخصی در یک فضای فرهنگی، اجتماعی مشترک زندگی میکنند. با وجود تفاوتهایی که ممکن است با یکدیگر داشته باشند، اشتراکاتی نیز دارند و با خاطرات جمعی و تاریخ اجتماعی آن جامعه تلاقی میکنند.
این بررسی ضمن معرفی عکاسی خانوادگی، تلاش دارد تا با استفاده از روش استنباط عکس، خوانشی عمومی تر از عکسهای خانوادگی ارائه دهد.
نقش عکسهای خانوادگی را در تکوین خاطرات جمعی و عمومی یک جامعه بررسی کند.
مقدمه
عکسهای خانوادگی، مجموعه عکسهایی را در برمیگیرند که خانواده در طول عمر خود در زندگی، تولید و جمع آوری میکند. اغلب آنها را در خانه، آلبومها یا محل کار خود نگهداری میکند. عکسهایی را که در بایگانی خانواده نگهداری میشوند میتوان در دو گروه جای داد.
گروه نخست، عکسهایی که اغلب از آنها به عنوان عکسهای رسمی و قراردادی یاد میشود. پرتره های استودیویی هستند که توسط عکاسان حرفهای و در فضای استودیو گرفته میشوند.
پرترههای استودیویی به نمایش شباهت دارند زیرا سوژه ها معمولاً بهترین لباس خود را میپوشند. پز خوب میگیرند و نقش افراد موفق و ثروتمند را در مقابل دوربین بازی میکنند. تزئینات و آرایش صحنه و پردههای پس زمینه نمادهایی هستند که دارای معانی اجتماعی میباشند و محیط آشنای پرترهنگاری طبقه متوسط را تداعی میکنند.
این عکسها اغلب ترکیب بندی ساختگی دارند تا بازنمایی طبیعی گروهی از آدمها. گروهی دیگر عکسهایی را در بر میگیرند که اسنپ شاتهای خانوادگی و تصاویری هستند که اغلب توسط یک فرد آشنا و گاهی توسط عکاسان حرفه ای، خارج از فضای استودیو و در موقعیتها و رویدادهای خاص خانوادگی گرفته میشوند.همچون جشنهای سالگرد، تولد، عروسی، فارع التحصیلی و در کل عکسهایی که از مراحل مهم و برجسته ی زندگی خانوادگی گرفته میشود.
بعلاوه عکسهایی که خانواده را در حال انجام فعالیتهای روزانه، گردهماییهای خانوادگی و یا در سفر و تعطیلات نشان میدهند. ارزش عاطفی و افق فکری مشترک از تجارب زندگی، مشخصههای اصلی عکاسی خانوادگی میباشند.
دو شیوه کاربردی عکاسی خانوادگی در مطالعات اجتماعی
با وجود ابهامات و تردیدهایی که نسبت به ماهیت پیچیده و گیج کنندهی تصاویر وجود دارد، نویسندگان و محققان به طور روزافزون از عکسها به شیوه های مختلف استفاده میکنند.
عکس و عکاسی در انواع مختلفی از تحقیقات علوم اجتماعی، در حوزه هایی چون جامعه شناسی، انسان شناسی و ارتباط جمعی کاربرد دارد.
«در این مطالعات عکسها اغلب به دو صورت مورد استفاده قرار میگیرند: نخست کاربرد آنها به عنوان موضوعی که به واسطه ی آنها تجارب و رویدادها میتوانند به اشتراک گذاشته و بررسی شوند و سپس کاربرد عکسها به عنوان منبعی که از طریق آن پدیدهای جالب میتواند کشف و بررسی شود . » (Montague,2006,63)
رویکرد و نگرش ما هرچه که باشد، احتمالاً همگی میپذیریم که عکاسی رسانه ای است همگانی و دسترس پذیر که میتوان پیرامون آن به بحث و گفتگو نشست و یا برای مکاشفه ای دیداری در حوزه های مختلف زندگی از آنها استفاده کرد.
گفتگو پیرامون عکسها میتواند در مسیرهای زیادی حرکت کند. مردم و روابط موجود در عکسها و یادآوری مردم و رویدادها، حتی اگر در تصویر بازنمایی نشده باشند و همچنین موقعیتهایی که عکس آنها را به یاد ما می آورد.
تمرکز عمومی مطالعات عکاسانه به محتوای عکسها است، فهم و ادراک فرهنگی آنها یا معنای عکسها برای مردمانی که آنها را میگیرند.
وجه خانگی
«دو روشی که از عکسهای خانوادگی برای اهداف تحقیقات اجتماعی استفاده میشود: شیوهی استنباط عکس (کسب اطلاعات غیر مستقیم از عکس)؛ کاربرد عکسها به عنوان انگیزه و محرک مصاحبه و شیوهی “وجه خانگی” 1؛ مطالعه و بررسی مجموعه عکسهای خانوادگی» (Montague,2006,64)
عکسهایی که در متن زندگی خانوادگی تولید و جمع آوری میشوند گرایش دارند تا الگوهایی یکسان و مشابه را دنبال کنند.
الگوهایی که بیشتر به قراردادهای اجتماعی بستگی دارند تا تصمیمات فردی.
«مجموعه عکسهای خانوادگی تنها دایره ی بستهای از خانواده و دوستان را در برمیگیرند، گسترهی محدودی از صحنه ها و فعالیتها را نشان میدهند آنها بازنماییهای گزینش شدهای هستند که عناصر مناسب از زندگی خانوادگی را به تصویر میکشند همچنان که انت کون اظهار میکند عکسها با داستانهایی از گذشته مشترک همراه هستند، نه تنها خانواده عکسها را تولید میکنند، بلکه تصاویر هم، خانواده را خلق میکنند. بنابراین اعضای خانواده، موقعیتها و افراد خاصی را عکس میگیرند و گفتگوهایی که همراه نمایش عکس هاست دورنمایی از خانواده را ارائه میدهد»
ادامه این مقاله در لینک زیر مشاهده نمایید :
بررسی نقش عکاسی خانوادگی در تکوین خاطرات جمعی و عمومی یک جامعه (2)
منبع » نشریه هنر های زیبا